สุยหยาง ตี้ Sui Yangdi ฮ่องเต้แห่งราชวงศ์สุย ทรงเป็นผู้ริเริ่มให้มีการคัดเลือกคนที่มีความรู้ความ สามารถเข้ารับราชการ แทนการแนะนำโดยนักปราชญ์หรือข้าราชการรุ่นก่อนๆ นับเป็นจุดเริ่มต้นแห่งการวางรากฐาน ระบบการสอบแบบใหม่ของจีนในยุคนั้น
ก่อนหน้านั้นการคัดเลือกคนเข้ารับราชการของจีน ที่มาจากการแนะนำโดยนักปราชญ์หรือข้าราชการรุ่นก่อนๆ เป็นการเปิดช่องให้มีการทุจริตซื้อตำแหน่ง ซึ่งแน่นอนว่าคนมีฐานะเท่านั้นที่มีโอกาสเข้ารับราชการ การสอบจอหงวนจึงเท่ากับเป็นการปิดช่องทางการซื้อตำแหน่งอย่างทุจริต และเปิดโอกาสให้คนทุกชนชั้นที่มีความสามารถแท้จริง ไม่ว่าจะยากดีมีจนก็สามารถเข้าสอบได้
การสอบจอหงวน จะมีการสอบทั้งหมด 6 วิชา ซึ่งประกอบด้วยวิชาบุ๋น 4 วิชา ได้แก่ ศาสนา , ดนตรี , คณิตศาสตร์ , การคัดลายมือ และวิชาบู๊ 2 วิชา ได้แก่ การขี่ม้าและยิงธนู ซึ่งในเวลาต่อมา จำนวนวิชาที่สอบในแต่ละสมัยอาจมีความแตกต่างกันไป
ผู้สอบจอหงวน จะมีคำเรียกตามลำดับชั้นจากชั้นแรกถึงชั้นสูงสุด ดังนี้
1. เซิงเหยวียน (หรือ เซิงหยวน) หรือซิ่วไฉ่ คือ ผู้สอบผ่านระดับอำเภอ ซึ่งจะมีการจัดสอบปีละครั้ง ผู้ที่สอบได้เป็นที่ 1 ในระดับอำเภอ เรียกว่า อั้นโส่ว
2. จวี่เหริน คือ ผู้สอบผ่านระดับมณฑลหรือจังหวัด ซึ่ง 3 ปีจึงจะมีการจัดสอบหนึ่งครั้ง ผู้ที่สอบได้เป็นที่ 1 ในระดับมณฑลหรือจังหวัด เรียกว่า เจี่ยเหยวียน หรือเจี่ยหยวน
3. ก้งซื่อ คือ ผู้สอบผ่านระดับประเทศ ซึ่งจะมีสิทธิ์เข้าสอบระดับสูงสุด คือ ระดับราชวังแห่งนครหลวง
4. จิ้นซื่อ คือ ผู้สอบผ่านระดับราชวังแห่งนครหลวง ซึ่ง 3 ปีจึงจะมีการจัดสอบหนึ่งครั้ง
ผู้ที่สอบได้เป็นที่ 1 ในระดับราชวังแห่งนครหลวง เรียกว่า จ้วงเหยวียน
ผู้ที่สอบได้เป็นที่ 2 ในระดับราชวังแห่งนครหลวง เรียกว่า ปั่งเหยียน
ผู้ที่สอบได้เป็นที่ 3 ในระดับราชวังแห่งนครหลวง เรียกว่า ทั่นฮวา
![]() |
ภาพวาดการสอบขุนนาง |
ในบางสมัย ถึง ค.ศ. 1370 การสอบจอหงวนใช้เวลาตั้งแต่ 24 - 72 ชั่วโมง ผู้สอบจอหงวนแต่ละคนจะถูกจัดให้อยู่ในห้องสี่เหลี่ยมเล็กๆ เพื่อให้กินอยู่หลับนอนในช่วงเวลาที่สอบนั้นได้
การสอบจอหงวนถูกละทิ้งไปในสมัยราชวงศ์หยวน และได้รับการฟื้นฟูขึ้นมาใหม่ในสมัยราชวงศ์หมิงและชิงในยุคไท่ผิง ได้เปิดโอกาสให้ผู้หญิงมีสิทธิ์เข้าสอบจอหงวนเป็นครั้งแรก แต่ถูกยกเลิกไปในเวลาต่อมา
หลังจากเกิดกบฏนักมวย ได้เกิดการปฏิรูปเปลี่ยนแปลงหลายขนาน วันที่ 2 กันยายน ค.ศ.1905 ได้มีการออกประกาศว่าการสอบจอหงวนในทุกระดับ จะถูกยกเลิกทั้งหมดในปีถัดไป ถือเป็นการสิ้นสุดระบบการสอบจอหงวน
การสอบจอหงวน ถือเป็นต้นแบบที่หลายชาติในเอเชียได้รับอิทธิพลนำไปประยุกต์ใช้ เช่น ราชวงศ์โคเรียว และราชวงศ์โชซอน ของเกาหลีในอดีต , ราชวงศ์หลี ในรัชสมัย Emperor Nhan Tong (1075)จนถึงราชวงศ์งูเยน ในรัชสมัย Emperor Khai Dinh (1919) ของเวียดนามในอดีต รวมถึงญี่ปุ่นในสมัยเฮอัน
ที่มาของข้อมูลhttp://119.46.166.126/self_all/selfaccess7/m1/633/lesson3/more6.php
![]() |
วัดขงจื้อสถานที่สอบจอหงวน |
ที่มาของข้อมูลhttp://119.46.166.126/self_all/selfaccess7/m1/633/lesson3/more6.php
เหตุผลที่เลือกเรื่องนี้ เพราะอยากรู้ประวัติเกี่ยวกับการสอบจอหงวนให้ลึกขึ้นเพิ่มเติมจากที่คุณครูสอนในห้องเรียน และที่สำคัญเรื่องนี้คือการสอบเข้ารับราชการครั้งแรกของโลก
ตอบลบ